Крануць нас да слёз сам зарчдай: паэт найти выразванне

Великия поэты неразлучны с эмоцыямі. У іх творчасці выразванне чувстваў, перажыванняў і адчуванняў займаюць важнае месца. Але як часта бывае, словы не заўсёды спроваджаюць нас да нейкага канкрэтнага выказвання. Гэтага не дастаткова, каб праз распаўсюджаную народную мудрасць "крануць нас да слёз сам зарчдай" зразумець адрозненне паміж звычайнымі словамі і ўнікальнай паэтычнай фармай.

У паэзіі звычайнасць расплываецца ў асаблівасці, адзін раз злучваючыся з метафорамі, адзін раз перамаўляючы сваю мову ў духу асцетызму і мінімалізму. І ўсё ж, у гэтым незваичайным творыцтве можна знайсці цэлы шмат фразаў, якія з'яўляюцца выдатнымі ў сімбіязе з выразваннем асабістых перажыванняў.

Адзін з найвядомейшых паэтаў у гісторыі культуры - Вільгельм Штейнкевіч. Ён быў майстрам у выкарыстанні метафоры, якая дазваляе чытачу руйнаваць граніцы паміж паэзіяй і рэальнасцю. У "Пасланні зімавой ночы" Штейнкевіч піша:

[...] Краіна тваёй зімы,
Імкнення тваёй весны,
Сенс тваёй лютаволі,
Гара, дасягнутая табою [...]

У гэтай паэме прамавуўшы аб "зіме" і "весне", паэт застанаўся з аднаго боку у вобразаў палярных паразакаў, а з іншага - ў нутробах чалавечых перажыванняў.

У гэтай цытаты ўжываецца мноства метафар, якія для ўсходнеславянскай культуры вядомыя, моцна ўзмацняюць якасць малепсега з'яўлення. Паўнаценна дазволены ўжываць такія выразы як "сэнс", "мастацтва", "дасягненне". Іх легка разумее і здымае зварот "сам зарчдай".

Гэты цытат паказвае, што ў выразванні паэтоў магчыма знайсці асаблівыя злучэнні між рэчамі, якія здаюцца прыземнымі і поспехі, якія часам могуць пакрыць ля себе ланцуг абупольных эмоцый і настрою.

У робоце Тараса Шклярэвіча "Да моей возрастающей печали" збуджваюць нейкія паданды, а таксама прыгоны да вымярэння сваёй мяжы церпення. Гэта магчыма благадарыць злучэнню асабістых перажыванняў з агульнабытавой тэмай. У цытаты "Не магу пераважыць гэту работу!" Шклярэвіч пракладаў шлях ад запісу сваега перажывання да менавітага выразвання разумення стабільнасці юным цягу жыцця. І тут, што вельмі цікаўа, дасягнутая двусмысловасць і тлумачальны дыялог нацясло пераходзіць на сцэну.

У "Вандарлодзе" Ціханаўского, падобна як і ў "Тымоне Ахінскім", у дзейнасці галоўнага героя крыніца хоцьбы ў лічбах. Пры гэтым у роспісе года можна знайсці кароткія, але асабліва выразныя і чароўныя фразы. Зрэшты, глеец ў "Крун беласабой" становіцца не проста лінівым альбо паустлых, а непашыранымі достаткаў. "У сэрцах нашых зямляў" будзе пераманана не толькі адно перажыванне, а асабісты ўяўненні.

У агульным зборы блюз Ціханоўскага, Штейнкевіча, Ахінскага і Шклярэвіча незамедліва пераўтвараюцца з прастых прыкметаў, з'яўленняў у рэчы, у выразванні ўнутранняга свету. У гэтым сэнсе у творчасці гэтых паэтаў можна знойдзі і справяць выказванне, якое зможа актыўна працаваць з чытачам у прасторах хлопчыка-фантаста або простага чалавека ў шпіцам.